การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ความหมายของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และมนุษย์สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ เช่น ดิน น้ำ อากาศ ป่าไม้ ทุ่งหญ้า แร่ธาตุ ฯลฯ
สิ่งแวดล้อม หมายถึง สิ่งต่าง ๆ ที่อยู่ล้อมรอบตัวเรา ทั้งสิ่งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิต รวมทั้งสิ่งทีเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นมา
จะเห็นได้ว่าทรัพยากรธรรมชาติทุกประเภท เป็นส่วนหนึ่งของสิ่งแวดล้อม แต่สิ่งแวดล้อมทุกชนิดไม่ได้เป็นทรัพยากรธรรมชาติทั้งหมด
ความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ทรัพยากรธรรมชาติเป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีพของมนุษย์ และส่งผลต่อการพัฒนาประเทศให้เจริญก้าวหน้า ประเทศใดที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์และมีสิ่งแวดล้อมที่ดี จะส่งผลให้ประชาชนในประเทศนั้นมีคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีตามไปด้วย จากความสำคัญทรัพยากรธรรมชาติดังกล่าวได้แยกความสำคัญออกเป็น 3 ลักษณะ คือ
1. ความสำคัญทางด้านเศรษฐกิจ ประเทศใดที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์จะทำให้เศรษฐกิจของประเทศนั้นดีขึ้น และส่งผลต่อการพัฒนาประชากรให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
2. ความสำคัญทางด้านสังคม ทรัพยากรธรรมชาติมีความสำคัญต่อสังคม เพราะจะเป็นปัจจัยในการพัฒนาประเทศได้รวดเร็ว ทัดเทียมนานาอารยะประเทศ
3. ความสำคัญทางด้านการเมือง ประเทศใดก็ตามที่มีทรัพยากรธรรมชรติที่อุดมสมบูรณ์จะส่งผลให้ประเทศนั้นมีพลังอำนาจเป็นที่ยอมรับของอารยประเทศ สามารถสร้างอำนาจต่อรองในเทวีระดับโลกได้ จะเห็นได้จากในอดีตที่ผ่านมาจะมีการล่าอาณานิคมให้เป็นเมืองขึ้น เพื่อให้ได้มาซึ่งทรัพยากรธรรมชาติในประเทศนั้น ๆ
ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ประเภทของทรัพยากรธรรมชาติ สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท ดังนี้
1. ทรัพยากรที่ใช้แล้วหมดไป คือ ทรัพยากรที่ใช้แล้วเมื่อหมดไป ไม่สามารถเกิดขึ้นใหม่ได้หรือถ้าจะเกิดขึ้นใหม่ จะต้องใช้เวลานานหลายล้านปี เพราะฉะนั้นเราควรจะช่วยกันประหยัด ใช้ให้คุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุดเพื่อให้สามารถใช้ได้อย่างยาวนาน เช่น แร่ธาตุ ก๊าซธรรมชาติ น้ำมัน ทรัพยากรที่ใช้ไม่หมดสิ้น เช่น ดิน น้ำ อากาศ ป่าไม้ สัตว์ป่า ฯลฯ
ดิน เป็นทรัพยากรที่ไม่หมดสิ้น แต่เสื่อมสลายได้ง่าย เราควรจะมีการรักษาคุณภาพของดินเพื่อให้เกิดความสมบูรณ์ให้มากที่สุด ไม่ควรใช้สารพิษเพื่อการปลูกพืชมากเกินไป
น้ำ เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่ไม่หมดสิ้น เพราะธรรมชาติจะนำน้ำกลับคืนมาใหม่ในรูปของน้ำฝน การรักษาแหล่งน้ำไว้ให้มีคุณภาพเพื่อจะได้มีน้ำใช้ตลอดเวลา
อากาศ เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่ไม่หมดสิ้น แต่ควรจะมีการรักษาสภาพของอากาศบริสุทธิ์ไว้เพื่อสุขภาพของคนในโลก
2. ทรัพยากรที่ใช้แล้วหมดไป แต่สามารถทดแทนได้ ได้แก่
ป่าไม้ เป็นทรัพยากรที่ไม่หมดสิ้น เพราะเพิ่มจำนวนได้ แต่สัตว์ป่าบางอย่างก็หายาก ประกอบกับการทำลายและไม่รักษาป่าไม้ อาจจะเกิดการสูญพันธุ์ได้
สัตว์ป่า เป็นทรัพยากรที่ไม่หมดสิ้น เพราะเพิ่มจำนวนได้ แต่สัตว์ป่าบางอย่างก็หายาก ประกอบกับการทำลายและไม่รักษาป่าไม้ อาจจะเกิดการสูญพันธุ์ได้
Ref : http://ebook.nfe.go.th/ebook/html/011/115.htm 13/02/2008
