ทองคำเนื้อเก้า เป็นทองบริสุทธิ์ โบราณกำหนดราคาตามคุณภาพของเนื้อทอง หนัก ๑ บาท เป็นเงิน ๙ บาท เรียกว่าทองเนื้อเก้า หรือ ทองนพคุณเก้าน้ำ เรียกสั้น ๆ ว่า ทองนพคุณ ทองธรรมชาติ ทองเนื้อแท้ หรือ ทองชมพูน
ทองเนื้อเก้า ได้รับการกล่าวขานว่าเป็นทองคำที่มีเนื้อความบริสุทธิ์ใกล้เคียงกับทองคำบริสุทธิ์ร้อยเปอร์เซ็นต์ โดยความบริสุทธิ์ของเนื้อทองนั้นก็วัดจากการที่ตัวเนื้อทองได้มีการผสมของโลหะชนิดอื่นมากน้อยแค่ไหน ซึ่งสามารถสะท้อนได้จากสีของเนื้อทอง ถ้ามีความบริสุทธิ์มากก็ย่อมจะมีสีเหลืองอร่าม ครั้นแล้วทองเนื้อเก้าของเราก็มีสีเหลืองอร่ามเช่นกัน โดยแหล่งทองเนื้อเก้าที่มีชื่อเสียงของประเทศไทยนั้นมีแหล่งที่มาจากเมืองหนึ่งในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งก็คือ บางสะพาน จึงเรียกทองเนื้อเก้านี้ว่า ทองบางสะพาน
ชื่อเสียงของทองบางสะพานได้เป็นที่รู้จักกันมานาน ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลายในรัชสมัยของพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ จากการที่เจ้าเมืองได้นำทองคำมาถวายและหลังจากนั้นก็ทรงโปรดให้มีการขุดทองในบริเวณนั้น ซึ่งเชื่อกันว่าเวลาแค่ปีเศษก็สามารถได้ทองคำถึง 90 ชั่ง หรือคิดเป็น 3,600 บาททองคำเลยทีเดียว
