หลายคนคงเคยได้ยินชื่อ “อาเบลไพร์ซ” (Abel Prize) กันมาบ้าง รางวัลที่เรียกได้ว่า เป็นรางวัลสูงสุดสำหรับสาขาคณิตศาสตร์ และเป็นรางวัลที่มีเกียรติระดับรางวัลโนเบลสาขาคณิตศาสตร์ ซึ่งจะมอบให้แก่นักคณิตศาสตร์ผู้มีผลงานดีเด่นในแต่ละปี
นักคณิตศาสตร์ชาวนอร์เวย์ชื่อ โซฟัส ลี (Sophus Lie) ได้ริเริ่มการมอบรางวัลอาเบลไพร์ซ รางวัลนี้ขึ้นมา จากโอกาสครบรอบ 100 ปี ชาตกาลของอาเบล เพราะด้วยเหตุที่ว่า ทราบมาว่ารางวัลโนเบลจะไม่มีสาขาคณิตศาสตร์อีกต่อไปแล้ว แต่ความคิดในการมอบรางวัลนี้ก็ต้องยุติไปในที่สุด เมื่อโซฟัสลี ได้เสียชีวิตไป และจากเหตุการณ์แยกตัวของสหภาพสวีเดน-นอร์เวย์
อย่างไรก็ตามแนวคิดมอบรางวัลนี้ถูกเสนอขึ้นมาอีกครั้งหนึ่งโดยรัฐบาลนอร์เวย์ ซึ่งประกาศว่าในปี ค.ศ. 2002 จะมีการมอบรางวัลนี้เป็นครั้งแรก เพื่อเป็นเกียรติแก่โอกาสครบรอบ 200 ปี ชาตกาลของอาเบล (แต่มีพิธีมอบจริง ๆ ในปี 2003) โดยนักคณิตศาสตร์ชาวฝรั่งเศส Jean-Pierre Serre เป็นผู้ที่ได้รับรางวัลนี้เป็นคนแรก
ช่วงเวลาการคัดเลือกผู้ได้รับรางวัลนี้จะมีขึ้นในช่วงเดือนมีนาคมของทุกปี โดยการคัดเลือกจากคณะกรรมการที่ประกอบด้วยนักคณิตศาสตร์ผู้มีคุณวุฒิมีความรู้มีความสามารถจากนานาชาติ 5 คน ที่ถูกแต่งตั้งมาจากสหภาพคณิตศาสตร์นานาชาติ (IMU) และสมาคมคณิตศาสตร์แห่งชาติยุโรป (EMS)
สำหรับรางวัลจะประกอบไปด้วย โล่และเงินจำนวน 6 ล้านโครน หรือประมาณ 31 ล้านบาท ทั้งนี้เงินรางวัลนี้ จะถูกจัดสรรมาจากกองทุนโดยคณะผู้บริหารที่เลือกมาจากสถาบันการศึกษาวิทยาศาสตร์และอักษรศาสตร์แห่งนอร์เวย์ 200 ล้านโครเนอร์นอร์เวย์ (ประมาณ 23 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ)
ขอบคุณแหล่งข้อมูล https://www.scimath.org
