หลายคนคงเคยได้ยินคำว่า สมาร์ตซิตี้ (Smart City) หรือเมืองอัจฉริยะ กันอย่างคุ้นหู แต่คงมีคนไม่มากนักที่เข้าใจคำนี้อย่างถ่องแท้ สมาร์ตซิตี้คืออะไร และเมืองอัจฉริยะที่ว่านี้หน้าตาเป็นอย่างไร ในวันนี้เราจะมารู้จักสมาร์ตซิตี้กันว่าจะสามารถทำให้คุณภาพชีวิตของคนเมืองพัฒนาขึ้นไปในทางที่ดีได้หรือไม่
Smart City หรือเมืองอัจฉริยะ คือเมืองที่ได้ถูกออกแบบและพัฒนามาให้ตอบโจทย์การใช้ชีวิตของคนเมืองที่มีความเร่งรีบและต้องการความสะดวกสบาย ด้วยการนำเทคโนโลยีต่างมาผสมผสานกับโครงสร้างปัจจัยพื้นฐาน เพื่อพัฒนาระบบบริหารจัดการให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด เช่น ระบบการจัดการคมนาคม ควบคุมสัญญาณจราจรอัตโนมัติ ด้วยสภาพการจราจรที่แน่นขนัด ทำให้ประมาณเวลาการเดินทางได้ยาก จึงมีการพัฒนาสัญญาณไฟจราจรแบบปรับเวลาได้โดยใช้ข้อมูลแบบ Real Time ช่วยให้การจราจรคล่องตัวขึ้น หรือการแก้ปัญหาเรื่องที่จอดรถ โดยใช้ AI พัฒนาเฟรมเวิร์ค (Framework) ขึ้นมาเพื่อช่วยผู้คนค้นหาที่จอดรถ และหารูปแบบการจอดรถที่ทำให้การจอดรถมีประสิทธิภาพมากขึ้น ระบบความปลอดภัย โดยเพิ่มความปลอดภัยโดยการติดกล้องวงจรปิด (CCTV) และพัฒนาระบบตรวจจดจำใบหน้าของอาชญากรด้วย AI ทำให้สามารถตรวจสอบสิ่งผิดปกติที่เกิดขึ้นในเมือง แล้วเชื่อมต่อกับหน่วยงานรับมือกับสภาวะฉุกเฉินได้แบบทันที ระบบประหยัดพลังงาน ช่วยลดการใช้พลังงาน หลายเมืองมีการใช้ “Smart Grid” (ระบบโครงข่ายส่งไฟฟ้าอัจฉริยะโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล) ในการจัดการพลังงาน ซึ่งสามารถตรวจสอบการใช้ไฟฟ้าของแต่ละครัวเรือนแบบ Real Time ทำให้ผู้บริโภคสามารถวางแผนการใช้พลังงานได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ AI สามารถใช้เพื่อวัดระดับการใช้น้ำ และตรวจสอบหากมีน้ำรั่วไหล เป็นต้น
ภาพที่ 2 เมือง
ที่มา https://pixabay.com ,Tumisu
เกณฑ์ประเมิน Smart City
เทคโนโลยีที่ใช้ใน Smart City 7 หมวดดังนี้
- พลังงานอัจฉริยะ (smart energy) ด้านพลังงาน ซึ่งเมืองนั้นต้องสามารถสร้างความสมดุลระหว่าง ‘การผลิต’ และ ‘การใช้พลังงานในพื้นที่’ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อก่อให้เกิดความมั่นคงด้านพลังงาน และลดการใช้พลังงานจากระบบไฟฟ้าหลัก
- การสัญจรอัจฉริยะ (smart mobility) ด้านการเดินทางและขนส่ง เมืองที่รู้จักพัฒนา และเพิ่มศักยภาพการเชื่องโยงโครงข่ายระบบขนส่งให้หลากหลาย เพื่อความสะดวกและความปลอดภัยในการเดินทาง เป็นตัวขับเคลื่อนให้ประเทศเกิดการพัฒนา ขณะเดียวกันก็ต้องเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมด้วย
- ชุมชนอัจฉริยะ (smart community) ด้านพลเมือง การจะเป็นเมืองอัจฉริยะได้ จะต้องเริ่มที่ตัวพลเมืองของพื้นที่นั้น ๆ โดยการพัฒนาองค์ความรู้ ทักษะ และสิ่งแวดล้อมให้เอื้อต่อการเรียนรู้ของประชาชน ตลอดจนลดความเหลื่อมล้ำในสังคม พร้อมเปิดกว้างทางด้านความคิด นวัตกรรม โดยให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการพัฒนาเมืองร่วมกัน
- สิ่งแวดล้อมอัจฉริยะ (smart environment) ด้านสิ่งแวดล้อม อันดับแรกเมืองนั้นต้องคำนึงถึงสิ่งแวดล้อม และการเปลี่ยนแปลงของภูมิอากาศเป็นสำคัญ โดยจะนำเทคโนโลยีต่าง ๆ เข้ามาช่วยอย่างเป็นระบบ เช่น การจัดการน้ำ, การจัดการของเสีย, การดูแลสภาพอากาศ ไปจนถึงการเฝ้าระวังเกี่ยวกับภัยพิบัติ พร้อมเพิ่มการมีส่วนร่วมของคนในเมืองให้ช่วยกันอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
- เศรษฐกิจอัจฉริยะ (smart economy) ด้านเศรษฐกิจ เมืองที่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลมาสร้างมูลค่าในระบบเศรษฐกิจ พร้อมทั้งบริหารจัดการทรัพยากรต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเป็นเมืองท่องเที่ยวอัจฉริยะ หรือเมืองเกษตรอัจฉริยะก็ได้ทั้งนั้น
- อาคารอัจฉริยะ (smart building) ด้านการดำรงชีวิต แน่นอนว่าพื้นฐานการดำรงชีวิตเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เมืองพัฒนา โดยให้คำนึงถึงหลัก Universal Design หรืออารยสถาปัตย์เป็นหลัก เพื่อให้ประชนทุกคนมีสุขภาวะที่ดี
- การปกครองอัจฉริยะ (smart governance) ด้านการบริหารภาครัฐ ระบบบริการของภาครัฐเองก็ต้องได้รับการจัดการ โดยนำนวัตกรรมบริการมาประยุกต์ใช้ เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับประชาชน สามารถเข้าถึงข้อมูล ข่าวสารได้อย่างโปร่งใสและมีส่วนร่วม
ประโยชน์ของ Smart City
- มีการบริหารจัดการพลังงาน ทั้งภาคการผลิต การส่งจ่ายพลังงาน โดยส่งเสริมการใช้พลังงานทดแทน
- มีความยืดหยุ่นสูง เลือกใช้เทคโนโลยีที่ง่ายต่อการเรียนรู้และการใช้งาน
- ข่าวสารข้อมูลเปิดกว้าง สามารถเข้าถึงผู้ใช้ได้ในทุกระดับ ทำให้เป็นสังคมแห่งการเรียนรู้
- ยกระดับคุณภาพชีวิตผู้คน มีความปลอดภัย รวมถึงเป็นแหล่งบ่มเพาะนักธุรกิจ นักพัฒนาเพื่อสร้างให้เกิดการพัฒนานวัตกรรมในอนาคต
ไม่ว่าจะเป็นใคร ฐานะการเงินจะเป็นอย่างไร ประกอบอาชีพอะไร ก็คงอยากจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีไม่มีความเหลื่อมล้ำกันทางสังคมทั้งนั้น ซึ่งการจะมีคุณภาพชีวิตที่ดีนั้นประกอบกันด้วยปัจจัยหลาย ๆ ด้าน และการจะเป็นเมืองอัจฉริยะ หรือ Smart City นั้นไม่ง่ายแต่คงไม่ยากเกินความสามารถของประชากรที่มีคุณภาพในเมืองใหญ่เหล่านั้น
แหล่งที่มา
Tech. (2562, 20 มีนาคม). Smart city คืออะไร? และสามารถใช้ AI สร้างได้อย่างไร?. สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2562. จาก https://blog.pttexpresso.com/what-is-smart-city/
Estopolis. (2562, 9 พฤษภาคม). Smart Cities แท้จริงคืออะไร? คุ้นชื่อแต่ทำไมไม่ค่อยได้สัมผัส. สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2562. จาก https://www.estopolis.com/article/Smart-Cities
