โมลและสูตรเคมี
โมล (mole หรือ mol) เป็นหน่วยเรียกในระบบ SI โดยสัญลักษณ์ของโมล คือ mol หมายถึง ปริมาณสารที่ประกอบไปด้วยอนุภาค (อะตอม โมเลกุล หรืออนุภาคอื่น) เท่ากับจำนวนอะตอมของไอโซโทป C-12 จำนวน 12 กรัม ซึ่งได้ว่า
1 mole = 6.02 x 1023 อนุภาค = Avogadro’s number
ตามหลักของอาโวกาโดร สาร 1 mol = 6.02 x 1023 อนุภาค
= มวลอะตอม หรือ มวลโมเลกุล
= ปริมาตร 22.4 L ที่ STP
ตัวอย่างของสารปริมาณ 1 โมล เช่น
| สาร | จำนวนอนุภาค |
| คริปทอน (Kr) | 6.02 x 1023 อะตอม |
| น้ำ (H2O) | H2O 6.02 x 1023 โมเลกุล H 2 x 6.02 x 1023 อะตอมO 6.02 x 1023 อะตอม |
| โซเดียมซัลเฟต Na2SO4) | Na+. 2 x 6.02 x 1023 ไอออน
SO4 2- 6.02 x 1023 ไอออน |
สูตรเคมี (Chemical formular) คือ กลุ่มสัญลักษณ์ของธาตุหรือสารประกอบ ซึ่งแบ่งได้ ดังนี้
มวลโมเลกุล เป็นผลบวกของมวลอะตอมของแต่ละธาตุในโมเลกุลนั้น
ตัวอย่างที่ 2 การคำนวณมวลโมเลกุลของ NH3
มวลอะตอมของ N = 14 และมวลอะตอมของ H = 1
ดังนั้นมวลโมเลกุลของ NH3 = 14 + (1×3) = 17
ตัวอย่างที่ 3 จงคำนวณมวลโมเลกุลของ KMnO4
มวลอะตอมของ K= 39 มวลอะตอมของ Mn = 55 และมวลอะตอมของ O = 16
ดังนั้น มวลโมเลกุลของ KMnO4 = 39 +55+ (16×4) = 158
ตัวอย่างที่ 4 จงคำนวณมวลโมเลกุลตามสูตรของ MgCl2
มวลอะตอมของ Mg= 24 มวลอะตอมของ Cl = 35.5
ดังนั้น มวลโมเลกุลของ MgCl2 = 24 + (35.5×2) = 95
โมล
เราสามารถนับจำนวนอะตอมหรือโมเลกุลที่อยู่ในสารชนิดหนึ่งได้หรือไม่? เรานับได้แต่เราไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ดังนั้น ถ้ากำหนดหน่วยขึ้นมาเพื่อที่จะสามารถมองเห็นภาพได้ชัดเจน เช่น ใช้หน่วยโหลเพื่อใช้นับของจำนวน 12 ชิ้น หรือของจำนวน 12 โหล เป็นจำนวน 1 กุรุส ดังนั้น โมลก็ถือว่าเป็นตัวคูณจำนวนที่ต้องการแสดงว่ามีมากจนสามารถเห็นภาพของจำนวนได้ว่ามากหรือน้อยเท่าใด รูปข้างล่างแสดงถึงจำนวนเชอร์รี่ 1 ลูก แต่ถ้าเพิ่มจำนวนมากขึ้น เป็น 12 ลูก เราก็จะเปลี่ยนว่ามี เชอร์รี่ 1โหล เอาเป็นว่า เรารู้กันว่า 1 โหลมันมี 12 ลูก แต่ถัาเรากำหนดเองว่า ทีนี้จะใส่เชอร์รี่ลงไป 40 ลูก กำหนดว่ามันคือ 1 ถาด ถ้าสมมติว่าเราอยากจะสั่งเชอร์รี่ 1 โมลต้องมีกี่ลูกนะ? (แต่ในความเป็นจริงไม่มีใครใช้โมลในการนับจำนวนของ เราเอาไว้ใช้กับอะตอมน่าจะเหมาะสมกว่า) แล้วถ้าลองนำเชอร์รี่มาชั่งนำหนัก 1ลูก จะเท่ากับ กล้วย 1 ลูกหรือไม่ คำตอบคือไม่เท่ากันอยู่แล้ว
