เอเลียนสปีชีส์ มาจากภาษาอังกฤษที่ว่า Alien Species หรือในภาษาไทยเรียกว่า สิ่งมีชีวิตต่างถิ่น หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่มีการกำเนิดและเติบโต
เป็นวัฎจักรอยู่ในที่แห่งหนึ่งในธรรมชาติ มาเติบโตและสร้างวัฎจักรใหม่ในสิ่งแวดล้อมต่างจากธรรมชาติที่เป็นอยู่ อันเนื่องด้วยหลายสาเหตุ ได้แก่
- มนุษย์ เป็นสาเหตุหลักทำให้เกิดเอเลียนสปีชีส์ เมื่อผู้คนสามารถเดินทางติดต่อ ไปมาหาสู่กันสะดวกมากขึ้นเรื่อย ๆ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จึงเกิดการแลกเปลี่ยนสิ่งมีชีวิตในประเทศของตนมาแนะนำให้รู้จัก สิ่งมีชีวิตบางชนิดมีประโยชน์ต่อทางการเกษตร สิ่งมีชีวิตบางชนิดมีประโยชน์ต่อระบบนิเวศ สิ่งมีชีวิตบางชนิดมีประโยชน์ต่อการค้าเพื่ออาหาร สิ่งมีชีวิตบางชนิดมีประโยชน์ต่อเพื่อการค้าสวยงาม เป็นต้น จึงทำให้เกิดการนำพาและแลกเปลี่ยนสิ่งมีชีวิตทั้งพืชและสัตว์มากมาย แต่สิ่งมีชีวิตบางชนิดอาจแอบแฝงมากับมนุษย์หรือพาหนะแล้วมาเป็นเอเลียนสปีชีส์ก็ได้
- ธรรมชาติ เป็นสาเหตุรองทำให้เกิดเอเลียนสปีชีส์ สิ่งมีชีวิตในธรรมชาติมักจะอยู่ในที่ที่ธรรมชาติดำรงให้อยู่เท่านั้น เพื่อความอยู่รอดของเผ่าพันธุ์ แต่ปรากฏการณ์บางอย่าง เช่น พายุ ฝน ลม เป็นต้น ก่อให้เกิดภาวะเฉียบพลันของธรรมชาติ เช่น น้ำท่วม ลมแรง เป็นต้น ส่งผลให้สิ่งมีชีวิตเครื่องที่ไปในแหล่งอื่น ๆ ได้ จึงก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนั่นเอง
สิ่งมีชิวิตเหล่านี้ คือ เอเลียนสปีชีส์ (Alien Species) เมื่อมาอยู่ในระบบนิเวศน์แห่งใหม่ บางชนิดนั้นไม่สามารถปรับตัวได้ก็ตายไป ไม่ก่อให้เกิดวัฏจักรของตัวเองขึ้น แต่ เอเลียนสปีชีส์ (Alien Species) หลายชนิดปรับตัวได้ดีในสิ่งแวดล้อมแห่งใหม่ได้ดี ก่อให้เกิดวัฏจักรของตัวเองขึ้น อีกทั้งในสิ่งแวดล้อมแห่งใหม่นี้ไม่มีศัตรูทางธรรมชาติ ทำให้เกิดการแพร่พันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว อีกทั้งยังไปทำลายระบบนิเวศอีกด้วย โดยไปกัดกิน หรือทำลายสิ่งมีชีวิตท้องถิ่นที่ไม่รู้จักและไม่มีทางสู้หายไปจากธรรมชาติ ในประเทศไทยมี เอเลียนสปีชีส์ ที่มาจากนอกพื้นที่มากมาย โดยในระยะแรกที่เข้ามาส่วนใหญ่จะมีประโยชน์ในการควบคุมของมนุษย์ แต่เมื่อมีการปล่อยลงสู่ธรรมชาติ สิ่งมีชีวิตเหล่านี้กลับไปทำลายระบบนิเวศ เอเลียนสปีชีส์ ที่สำคัญใน ประเทศไทย ทั้งพืชและสัตว์ ได้แก่
- ไมยราบยักษ์
- หอยเชอรี่
- ปลาดูดฝุ่นหรือปลาซักเกอร์
- จอกหูหนูยักษ์
- แมลงสาบ
- หอยทากยักษ์
- ต้นผักตบชวา
- ยุงลาย
- ต้นสาบเสือ
- ต้นธูปฤาษี
- ปลาช่อนอเมซอน
เอเลี่ยน” (Alien)ร้อยทั้งร้อยต้องนึกถึง “มนุษย์ต่างดาว” เป็นอันดับแรกด้วยอิทธิพลอดีตหนังดังจากฮอลลีวู้ดที่นำเสนอภาพเอเลี่ยนจากภาพยนตร์เกี่ยวกับมนุษย์ต่างดาวที่ขายดีเป็นเทน้ำเทท่า มีคนแห่ไปดูจนเป็นอีกหนึ่งหน้าประวัติการณ์ภาพยนตร์เลยทีเดียว แต่ถ้าพูดว่า “เอเลี่ยนสปีชี่ส์” (Alien species) มันคือเรื่องจริงที่กำลังคุกคามระบบนิเวศไทยจนเสียหายอย่างหนัก เพราะมันคือ สิ่งมีชีวิตที่เป็นชนิดพันธุ์ต่างถิ่น อธิบายง่ายๆ คือ สิ่งมีชีวิตไม่ได้มีต้นกำเนิดในพื้นที่นั้นๆ หรือสิ่งแวดล้อมนั้นๆ แต่ชนิดพันธุ์ หรือสิ่งมีชีวิตนั้นถูกนำมาหรือแพร่กระจายมาจากที่อื่น ชนิดพันธุ์ที่นำเข้ามา อาจก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและส่งผลเสียต่อระบบนิเวศดั้งเดิมได้ ในหลายๆ ประเทศ การรุกรานของ “เอเลี่ยนสปีชีส์” (Alien Species) ถือเป็นสาเหตุอันดับ 1 ที่ทำให้เกิดความสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ หากไม่นับการบุกรุกพื้นที่ธรรมชาติโดยมนุษย์
