- โครโมโซม คือ สารพันธุกรรมในร่างกายของมนุษย์ เป็นตัวกำหนดลักษณะต่างๆเช่น สีตา สีผม ความสูง และควบคุม การทำงาน ของร่างกาย โครโมโซมจะอยู่ในเซลล์ทุกเซลล์ในร่างกาย ในคนปกติทั่วไป แต่ละเซลล์จะมีจำนวนโครโมโซม อยู่ทั้ง หมด 23 คู่ หรือ 46 แท่ง โดยครึ่งหนึ่งคือ 23 แท่งเราจะได้รับมาจากพ่อและอีก 23 แท่งจะได้มาจากแม่ และเราสามารถ ถ่ายทอดโครโมโซมครึ่งหนึ่งไปให้ลูกของเราได้เช่นกัน
- โครโมโซมของคนมี 46 แท่ง หรือ 23 คู่ แบ่งเป็น
- 1. โครโมโซมร่างกาย มี 44 แท่ง หรือ 22 คู่ เพศชายหรือเพศหญิงมีโครโมโซมร่างกายเหมือนกัน
- 2. โครโมโซมเพศ มี 2 แท่ง หรือ 1 คู่ ในเพศชายเป็น XY เพศหญิงเป็น XX ดังนั้นโครโมโซมเพศชายเป็น 44+XY โครโมโซมเพศหญิงเป็น 44+XX
- โครโมโซมคืออะไร ส่งผลอย่างไรกับร่างกายมนุษย์
- โครโมโซม (Chromosomes) เป็นส่วนประกอบที่อยู่ภายในส่วนลึกของเซลล์ และสร้างขึ้นจากดีเอ็นเอ โดยจำนวน ลักษณะ และความสมบูรณ์โครโมโซมเป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลต่อร่างกายมนุษย์ ตั้งแต่รูปร่างหน้าตา ลักษณะพิเศษบางอย่าง ไปจนถึงปัญหาสุขภาพ
- จำนวนโครโมโซมของมนุษย์มีทั้งหมด 46 โครโมโซม แยกออกเป็น 23 คู่ โดย 1 คู่เป็นตัวกำหนดเพศและลักษณะทางเพศจึงเรียกว่าโครโมโซมเพศ (Sex Chromosome) ส่วนอีก 22 คู่ที่เหลือเรียกว่า ออโตโซม (Autosome) ซึ่งเป็นตัวกำหนดลักษณะอื่น ๆ ของร่างกาย โดยโครโมโซมแต่ละคู่จะมีรูปร่าง ขนาด และหน้าที่ที่แตกต่างกัน บทความนี้มีเรื่องราวที่น่าสนใจของโครโมโซมต่อร่างกายมนุษย์มา
- โครโมโซม ดีเอ็นเอ พันธุกรรม และเซลล์ต่างกันอย่างไร?
- ร่างกายมนุษย์ประกอบด้วยโครงสร้างทางชีววิทยาจำนวนมาก อย่างแรกที่เราคุ้นเคย คือ เซลล์ (Cell) ร่างกายของเราประกอบไปด้วยเซลล์จำนวนมหาศาล เซลล์เป็นเหมือนแคปซูลที่บรรจุส่วนประกอบทางชีววิทยารูปแบบต่าง ๆ หนึ่งในนั้นคือ นิวเคลียส (Nucleus) ที่มีลักษณะคล้ายก้อนกลมที่อยู่ภายในเซลล์
- ภายในนิวเคลียสของเซลล์แต่ละเซลล์จะมีโครโมโซมบรรจุไว้จำนวน 46 โครโมโซม โครโมโซมเป็นสารที่มีลักษณะคล้ายกับเส้นด้ายที่มีความยาวมาก ๆ มาขดรวมกันจนแน่นหนาและมีลักษณะคล้ายตัวอักษร X
- โดยเส้นด้ายที่มาขดกันจนกลายเป็นโครโมโซม เราเรียกว่าดีเอ็นเอ (DNA) ดีเอ็นเองเป็นเหมือนแหล่งเก็บข้อมูลที่ถูกบีบอัดไว้และเป็นส่วนประกอบที่เล็กที่สุดในบรรดาส่วนประกอบเหล่านี้
- สำหรับยีนหรือพันธุกรรม สารชนิดนี้เป็นสารชนิดเดียวกับดีเอ็นเอ ซึ่งดีเอ็นเอมีลักษณะเป็นสายยาวคล้ายกับเส้นด้าย โดยเส้นด้ายนี้จะแบ่งส่วน ๆ พันธุกรรมคือบางส่วนของเส้นด้ายดีเอ็นเอที่มีหน้าที่กำหนดลักษณะหนึ่ง ๆ ของร่างกายมนุษย์ ซึ่งแต่ละพันธุกรรมก็มีหน้าที่กำหนดลักษณะร่างกายที่ต่างกัน
- ทำไมโครโมโซมของแต่ละคนไม่เหมือนกัน
- การตั้งครรภ์ทารกเกิดจากการผสมรวมกันระหว่างเซลล์ไข่และอสุจิ เราเรียกกระบวนการนี้ว่าการปฏิสนธิ ในการปฏิสนธิ เมื่อไข่ที่มีโครโมโซมของแม่และอสุจิที่มีโครโมโซมของพ่อมาเจอกัน จะทำให้เกิดเป็นเซลล์ไข่ที่ได้รับการปฏิสนธิ
- ซึ่งเซลล์นี้พร้อมจะแบ่งตัวจากหนึ่งเป็นสอง จากสองเป็นสี่ และจะแบ่งตัวไปเรื่อย ๆ จนเกิดเป็นตัวอ่อนและพัฒนาไปเป็นทารกในเวลาช่วงเวลาต่อไป การจับคู่ของโครโมโซมระหว่างการปฏิสนธิเกิดจากการสุ่มตามกลไกธรรมชาติจึงทำให้โครโมโซมของแต่ละคนไม่เหมือนกันถึงแม้จะเป็นพี่น้องหรือเป็นแฝดกันก็ตาม
- โครโมโซมส่งผลต่อมนุษย์อย่างไรบ้าง
- โครโมโซมสามารถส่งผลต่อร่างกายมนุษย์ในหลายด้าน เช่น
- 1. เพศ
- โครโมโซมคู่ที่ 23 เป็นโครโมโซมเพศ หรือโครโมโซมที่ส่งผลให้เรามีลักษณะเป็นเพศหญิงหรือเพศชาย หากโครโมโซมคู่นี้เป็นโครโมโซม XX ทารกจะเป็นเพศหญิง หากเป็นโครโมโซม XY ทารกจะเป็นผู้ชาย ซึ่ง
- หากโครโมโซมคู่นี้ผิดปกติอาจส่งผลให้เกิดปัญหาด้านร่างกายหรือลักษณะบางอย่างได้ อย่างคนที่โครโมโซมเพศตัว X ผิดปกติอาจเสี่ยงต่อภาวะตาบอดสี หัวล้าน โรคเลือดไหลไม่หยุด (Hemophilia) นอกจากนี้ หากโครโมโซมเพศผิดปกติอาจทำให้เกิดภาวะเพศกำกวม ที่ทารกอาจมีอวัยวะเพศของทั้งผู้หญิงและผู้ชาย
- 2. ลักษณะภายนอก
- ทารกในครรภ์เป็นการผสมออกมาระหว่างดีเอ็นเอของพ่อและแม่ โดยสัดส่วนที่ถ่ายทอดไปยังทารกอาจแตกต่างกันไปในแต่ละคนและไม่สามารถควบคุมได้ ดีเอ็นเอที่พัฒนามาเป็นโครโมโซมอาจสุ่มให้ทารกมีผมหยักศกเหมือนพ่อ มีสีดวงตาเหมือนแม่ มีติ่งหู ลักยิ้ม หรือตาชั้นเดียว และลักษณะร่างกายในด้านอื่น ๆ ที่แตกต่างกัน
- 3. โรคจากความผิดปกติของโครโมโซม
- ความผิดปกติของโครโมโซมอาจส่งผลให้เกิดปัญหาสุขภาพได้ตั้งแต่ทารกอยู่ในครรภ์ โดยความผิดปกติของโครโมโซมอาจแบ่งได้ 2 ลักษณะ ได้แก่
- ความผิดปกติด้านจำนวน
- อย่างที่ได้บอกไปว่ามนุษย์มีโครโมโซมจำนวน 46 โครโมโซม ดังนั้น เมื่อโครโมโซมขาดหรือเกินสามารถทำให้เกิดโรคได้ เช่น
- Trisomy หรือภาวะที่ร่างกายมีโครโมโซมเกินมา 1 โครโมโซม ทำให้มีโครโมโซมรวม 47 โครโมโซม ตัวอย่างความผิดปกในกลุ่ม Trisomy ที่คนคุ้นเคยกัน คือ กลุ่มอาการดาวน์หรือดาวน์ซินโดรม (Trisomy 21) ซึ่งเป็นภาวะที่โครโมโซมคู่ที่ 21 เกินมา 1 โครโมโซม
- Monosomy เป็นภาวะที่โครโมโซมบางตำแหน่งไม่มีคู่ทำให้เป็นโครโมโซมเดี่ยว ตัวอย่างเช่น เทอร์เนอร์ซินโดรม (Turner’s Syndrome) ที่มีสาเหตุมาจากการมีโครโมโซมเพศที่เป็นโครโมโซม X เพียงตัวเดียว พบได้เฉพาะในเพศหญิง
- ความผิดปกติด้านโครงสร้าง
- โครโมโซมแต่ละคู่มีลักษณะและหน้าที่เฉพาะในการกำหนดลักษณะการทำงานของร่างกาย เมื่อโครงสร้างของโครโมโซมผิดปกติ อย่างบางส่วนของโครโมโซมหายไป บางส่วนของโครโมโซมทับซ้อนหรือซ้ำกัน บางส่วนของโครโมโซมอยู่ผิดตำแหน่ง และโครโมโซมมีลักษณะการเชื่อมต่อกันอย่างผิดรูปแบบ ตัวอย่างเช่น กลุ่มคริดูชาต์ (Cri-Du-Chat Syndrome ) ที่เกิดจากส่วนบนของโครโมโซมคู่ที่ 5 ขาดหายไป
- โดยความผิดปกติของโครโมโซมมักเกิดขึ้นระหว่างการแบ่งตัวของเซลล์ ซึ่งปัจจุบันยังไม่พบสาเหตุที่แน่ชัดของความผิดปกติ แต่ปัจจัยบางอย่างอาจเพิ่มความเสี่ยงได้ เช่น ช่วงอายุของแม่ที่เริ่มตั้งครรภ์ และสภาพแวดล้อมระหว่างตั้งครรภ์
- รับมือกับความผิดปกติของโครโมโซมได้อย่างไร
- โครโมโซมเป็นสิ่งที่ไม่สามารถควบคุมได้ ดังนั้น หากวางแผนที่จะตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์ด้านพันธุกรรมตั้งแต่ช่วงฝากครรภ์เพื่อเข้ารับการตรวจหาความผิดปกติโครโมโซมตั้งแต่เนิ่น ๆ โดยเฉพาะครอบครัวที่มีสมาชิกในครอบครัวป่วยด้วยความผิดปกติทางโครโมโซม รวมทั้งโรคทางพันธุกรรมอื่นๆ
- การตรวจพบตั้งแต่ระยะแรก ๆ อาจช่วยให้พ่อแม่รับมือกับผลกระทบที่ตามมาได้ดีขึ้น เพราะความผิดปกติจากโครโมโซมไม่สามารถรักษาได้ ทารกที่มีความผิดปกติด้านโครโมโซมอาจเสียชีวิตตั้งแต่ในครรภ์หรือเกิดมาพร้อมกับความผิดปกติ
- -ขอบคุณข้อมูล
- https://www.pobpad.com/
สอบถาม โทร. 080 050 5999
Tuemaster เรียนออนไลน์ ม.ปลาย
ติวกวดวิชาคณิตศาสตร์ออนไลน์ อังกฤษออนไลน์ ฟิสิกส์ออนไลน์ เคมีออนไลน์ เรียนเลขออนไลน์ ม.4 , ม.5 และ ม.6 ที่ดีที่สุด
สอบถาม โทร. 080 050 5999
